Nöropatik Ağrı Nedir? Belirtileri ve Tedavisi

Ağrı, vücudumuzun bir savunma mekanizmasıdır ve çoğunlukla dokuların hasar gördüğünü veya tehlikede olduğunu bize haber verir. Ancak bazı ağrılar, doku hasarından bağımsız olarak sinir sistemindeki problemlerden kaynaklanabilir. Sinirlerin kendisinden kaynaklanan ve hastaların hayat kalitesini ciddi oranda düşüren bu tür ağrılara nöropatik ağrı adı verilir. Bu ağrı türü, diğer ağrı türlerine göre daha karmaşık, kronik seyirli ve tedavisi zor olabilir. Bu nedenle doğru teşhis ve uygun tedavi yöntemleri büyük önem taşımaktadır.

Nöropatik Ağrı Nedir?

Nöropatik ağrı, sinir sistemindeki hasar veya fonksiyon bozuklukları sonucu oluşan kronik ağrı türüdür. Bu ağrı türünde, ağrıya neden olan sorun çoğunlukla sinirlerin kendisindedir ve doku hasarı olmadan da ortaya çıkabilir. Sinirler hasar gördüğünde ya da işlevini tam olarak yerine getiremediğinde, beynimize yanlış sinyaller gönderir ve böylece nöropatik ağrı oluşur.

Genellikle yanma, batma, elektrik çarpması hissi veya iğnelenme gibi şekillerde tarif edilir. Sürekli veya aralıklı olabilir ve zaman zaman çok şiddetli hale gelebilir. Bu ağrılar günlük yaşam aktivitelerini olumsuz etkileyerek hastaların psikolojik durumunu da bozabilir.

Nöropatik Ağrı Belirtileri Nelerdir?

Bu tür ağrı yaşayan hastaların ortak belirtileri şunlardır:

• Yanma hissi
• Elektrik çarpması tarzında ağrı
• Uyuşma, karıncalanma ve iğnelenme hissi
• Aşırı hassasiyet (hafif bir dokunuş bile ağrılı olabilir)
• Ağrı bölgesinde anormal duyarlılık veya tam tersi his kaybı
• Uykusuzluğa neden olabilecek gece boyu ağrı
• Sıcak ya da soğuk herhangi bir temasa karşı duyarlılık

Bu belirtiler genellikle hastaların günlük yaşamlarını ciddi ölçüde kısıtlar ve psikolojik olarak olumsuz etkiler.

Nöropatik Ağrı Neden Olur?

Nöropatik ağrı, sinirlerin yaralanması, sıkışması veya işlev bozukluğu nedeniyle ortaya çıkar. Bu ağrılara neden olan temel faktörler şunlardır:

• Diyabet (şeker hastalığına bağlı sinir hasarı)
• Zona (sinir uçlarında iltihaplanma)
• Bel ve boyun fıtıkları nedeniyle sinir sıkışması
• Omurilik yaralanmaları ve travmalar
• Multipl skleroz (MS) gibi nörolojik hastalıklar
• Felç sonrası sinir hasarı
• Kanser tedavileri sonrası oluşan sinir hasarı (kemoterapiye bağlı)
• Kronik alkol kullanımı nedeniyle gelişen sinir hasarı (alkolik nöropati)

Bu durumlar dışında da birçok hastalık veya travma sonrası sinir hasarı meydana gelebilir ve bu tür ağrılar gelişebilir.

Nöropatik Ağrı Tedavisi Nasıl Yapılır?

Nöropatik ağrı tedavisinde amaç, ağrıyı azaltmak, hastanın yaşam kalitesini yükseltmek ve günlük aktivitelerine rahatça devam etmesini sağlamaktır. Tedavinin süresi ve şekli kişiye özel şekilde belirlenir. Genel olarak multidisipliner (çok yönlü) bir yaklaşımla gerçekleştirilir.

İlaç Tedavisi

Bu tür ağrıların tedavisinde en yaygın olarak kullanılan yöntem ilaç tedavisidir. Bunlar arasında:

• Sinir ağrısını azaltıcı ilaçlar (gabapentin, pregabalin gibi)
• Antidepresan ilaçlar (amitriptilin gibi)
• Ağrı kesiciler (parasetamol, opioid türü ilaçlar)
• Lokal anestezik kremler ve bantlar (lidokain gibi)

Fizik Tedavi

Fizik tedavi uygulamaları, ağrı şiddetini azaltmak ve sinir fonksiyonlarını iyileştirmek amacıyla kullanılır. Masaj, elektrik stimülasyonu (TENS), kuru iğneleme, lazer terapileri ve sıcak-soğuk uygulamalar gibi yöntemler tercih edilir.

Girişimsel Ağrı Tedavileri

İlaçlara cevap vermeyen şiddetli ağrı durumlarında, girişimsel tedaviler (sinir blokajları, epidural steroid enjeksiyonları veya radyofrekans uygulamaları) kullanılabilir.

Psikolojik Destek

Kronik ağrı ile mücadele eden hastaların depresyon veya anksiyete gibi psikolojik sorunları olabilir. Bu sebeple psikolojik destek, ağrı yöntemini açısından fayda getirir.

Nöropatik Ağrı Tedavisi Ne Kadar Sürer?

Bu tür ağrıların tedavisinin süresi, altta yatan nedene, ağrının şiddetine ve tedavi yöntemine bağlı olarak değişir. Bazı durumlarda kısa sürede ağrı kontrol altına alınırken, bazen aylarca hatta yıllarca tedavi gerekebilir. Kronik durumlarda ağrının tamamen ortadan kalkması mümkün olmayabilir, ancak doğru tedaviyle ağrı şiddeti önemli ölçüde azaltılarak hastanın yaşam kalitesi artırılabilir.

Nöropatik Ağrı Egzersizleri

Nöropatik ağrı, kronikleştiğinde kişinin yaşam kalitesini ciddi anlamda düşüren ve fiziksel aktiviteyi kısıtlayan bir sağlık sorunudur. Bu tür durumlarda sinir hasarının sebep olduğu ağrı ve hassasiyet, hastanın hareket kabiliyetini azaltarak zaman içinde kas zayıflığına, eklem sertliğine ve genel hareket kapasitesinde düşüşe neden olabilir. Bu nedenle bu tip ağrıları yaşayan kişiler için ilaç ve diğer tedavilerin yanı sıra düzenli egzersiz yapmak, ağrıyı azaltmak ve genel sağlığı desteklemek açısından büyük önem taşır.

Düzenli egzersizler bu tip ağılarda olumlu etkilere sahiptir. Bu durum bilimsel olarak da kanıtlanmıştır. Egzersiz, sinir uçlarında kan dolaşımını artırarak ağrı hissini azaltmaya yardımcı olurken aynı zamanda kas gücünü korur, hareket kabiliyetini geliştirir ve kişinin günlük yaşam aktivitelerine katılımını kolaylaştırır. Ayrıca egzersizin, ağrının neden olduğu stres ve depresyon gibi psikolojik sorunları hafifletici etkisi de bulunmaktadır.

Bu tür ağrılarda tercih edilen egzersiz türleri arasında düzenli tempoda yürüyüş, yüzme, hafif tempolu bisiklet sürme, yoga ve pilates yer alır. Özellikle yüzme ya da yürüyüş gibi egzersizleri tercih etmeniz hem kaslarını güçlendirecek hem de sinirlerdeki hassasiyeti azaltacaktır. Bu da ağrı yöntemine destek olur. Yoga ve pilates gibi egzersizler ise, kasların esnekliğini artırarak gerginlik ve ağrı oluşumunu azaltmada etkilidir. Ayrıca hastalarının esneme egzersizleri yapması, hareket kabiliyetini artırmanın yanı sıra eklem sertliklerini azaltarak günlük aktivitelerin daha rahat yapılmasını sağlar. Bu egzersizler hem ağrıyı azaltır hem de vücudun genel esnekliğini korur.

Ancak her egzersizin bu tür ağrıları yaşayan kişiler için uygun olmayabileceği unutulmamalıdır. Egzersiz programları, hastanın ağrı seviyesine, fiziksel kapasitesine ve sağlık durumuna göre uzman bir fizyoterapist tarafından hazırlanmalıdır. Yanlış veya aşırı zorlayıcı egzersizler ağrıyı artırabileceği gibi yeni sağlık sorunlarına da neden olabilir. Bu nedenle nöropatik ağrı yaşayan hastalar, egzersiz programına başlamadan önce mutlaka bir fizik tedavi uzmanı veya doktorla görüşerek kişiye özel egzersiz planı oluşturmalıdır.

Nöropatik Ağrı İçin Hangi Doktora Gidilir?

Nöropatik ağrı şikâyeti olan kişiler, ilk aşamada bir nöroloji uzmanına veya algoloji (ağrı bilimi) uzmanına başvurmalıdır. Nöroloji uzmanları, ağrının nedenini belirlemek ve uygun tedavi yöntemini seçmek için detaylı değerlendirme yaparlar. Algoloji uzmanları ise özellikle kronik ağrı durumlarında ileri tedavi yöntemlerini uygulayarak ağrının kontrolünü sağlamaya yardımcı olurlar.

Ağrının kaynağına bağlı olarak fizik tedavi uzmanları, beyin ve sinir cerrahları ya da ortopedi uzmanları da tedavi sürecine dâhil olabilir.

Nöropatik ağrı, karmaşık ancak uygun tedaviyle kontrol altına alınabilecek bir sağlık sorunudur. Ağrının sebebinin doğru belirlenmesi ve etkili tedavi yöntemlerinin erken dönemde uygulanması, yaşam kalitenizi büyük ölçüde iyileştirebilir. Eğer nöropatik ağrı belirtileri yaşıyorsanız, vakit kaybetmeden uzman bir hekime başvurmanız önemlidir.

Sık Sorulan Sorular